GIA ĐÌNH TÁO

Dân tộc Việt Nam ta là một dân tộc có nhiều huyền thoại. Bên cạnh truyện Con Rồng Cháu Tiên để người Việt Nam nào cũng được hãnh diện về nguồn gốc của mình còn có truyện tình đẹp cứ như mơ của Chử Đồng Tử và Tiên Dung Công Chúa, nhiều sóng gió của Sơn Tinh Thủy Tinh, thủy chung nhưng đau buồn của Trầu Cau, tình bạn đẹp đẽ cao thượng của Lưu Bình Dương Lễ và mối tình éo le đau thương nhưng nồng nàn trong lửa đỏ của Ba Cụ Táo. v...v....và v..v...

Đã gọi là huyền thoại thì huyền thoại nào mà tình tiết chả hay, chả hấp dẫn cho cả người kể và người nghẹ Này nhé, dân Việt ta có Cha là Rồng mẹ làTiên. Còn con vật nào oai hùng mạnh mẽ linh thiêng và đẹp hơn Rồng? Còn hình ảnh người thiếu nữ nào ngọc ngà diễm lệ mỹ miều yểu điệu dịu hiền hơn Tiên. Thế mà những hình ảnh tuyệt vời ấy lại được gom tuốt luốt vào làm thành Tổ Tiên của chúng ta thì thử hỏi làm sao mà chúng ta lại không hãnh diện cho được ! Hãnh diện đứt đi ấy chứ phải không các cụ ??? Chỉ tội nghiệp nàng Tiên Dung Công Chúa, mới tí tuổi đầu, nhan sắc chim sa cá lặn, mơn mởn dào tơ, khách anh hùng bốn phương không lấy, lại lấy ngay một anh chàng cùng đinh, nghèo khổ, học không hay, cày chẳng biết. Cớ sự xảy ra như thế chỉ vì trong một ngày đẹp trời, nàng đang khơi khơi đi dạo trên bãi biển, thì bỗng cảm thấy ... dơ và đòi tì nữ quây buồng cho nàng tắm. Trời đẹp, ngày đẹp, đi dạo biển, dân thường thì tận hưởng cảnh hùng vĩ của thiên nhiên hoặc nếu có văn minh mà muốn tắm biển thì cứ a- lê hấp, nhảy ào xuống biển mà tắm, sao lại nhiêu khê bắt các tì nữ phải "quây buồng" ??? Ấy, cũng chính vì cái nhiêu khê buồng biếc mà sinh lắm chuyện. Lúc ấy, các tì nữ của nàng hẳn cũng đang say sưa ngắm trời ngắm đất, có cô còn đang tơ tưởng đến người tình nữa đấy, vậy mà bỗng dưng bị bắt đi xách nước cho công chúa tắm thì hỏi ai mà không bực mình!. Vì thế, chẳng hiểu các tì nữ của nàng có trả thù nàng không, chứ nếu không thì tại sao bãi biển hoang vu mênh mông bao la là thế mà lại chọn cho nàng tắm ngay trên đống cát mà chàng Chử Đồng Tử đang cố giấu đi cái chàng muốn giấụ Không hiểu khi Chử Đồng Tử trồi lên trên cát thì cái lưng chàng có trồi lên trước hay không ...và có lẽ là nàng Tiên Dung phải mừng như bắt được vàng nên mới chịu ngay, nhận liền làm chồng, không cần biết phụ vương có đồng ý hay không. Ngay lập tức, nàng đem chàng về dinh, đặt phụ vương và mẫu hậu vào chỗ ngồi nàng chọn. Ai dám bảo là các cụ xưa lạc hậu ? bằng chứng sờ sờ ra đấy, này nhé, cha mẹ Công Chúa Tiên Dung không phải hàng dân dã lại ở trong thời kỳ xa xưa cổ lỗ sĩ là thế mà cũng thức thời ra phết đó thôị Thức thời không kém gì các bậc cha mẹ Mít ở Mỹ thời nay, nghĩa là thấu triệt được cái triết lý "con đặt đâu, cha mẹ ngồi đó" Ngồi mà không nhúc nhích cựa quậy gì cho cửa ấm nhà êm. Vì thế, một đám cứơi linh đin`h hiếm hoi giữa một nàng công chúa lá ngọc cành vàng với một chàng cùng đinh dân dã được diễn ra long trọng trong hoàng cung làm chàng Chử Đồng Tử cứ ngây người như kẻ mộng du, đến nỗi khi động phòng hoa chúc mà chàng còn mơ hồ tưởng đang giấu của trên bãi biển. Chàng lồm cồm bò ngang bò dọc rồi nằm ẹp trên chiếc giường Thất Bảo làm tân giai nhân hoảng sợ, nghĩ là chàng ...trúng gió, phải cầm mớ tóc mai, âu yếm giật giật mấy cái chàng mới tỉnh ra để biết mình là chú rể và đêm nay là đêm trăng sáng vườn chè.

Truyện Sơn Tinh và Thủy Tinh thì lại không thơ mộng như truyện của Tiên Dung Công Chúa mà lại mang cao bồi tính. Cha vợ tương lai chắc là một ông vua mê xem chọi gà nên cứ bắt hai chàng ghi tên vào hết cuộc tỉ thí này đến cuộc tỉ thí khác, làm Sơn Tinh và Thủy Tinh tha hồ dùng phép biến hoá thần thông đánh nhau tơi bời hoa lá. Mặc cho hai chàng đổ mồ hôi và đổ máu, cha vợ tương lai cứ ngồi vuốt râu tỉnh bơ xem tài cao thấp. Cuối cùng Sơn Tinh cưới được công chúa Mỵ Nương đẹp như hoa như mộng khiến Thủy Tinh tức khí vì không được dịp hầu vợ đẻ và thay tã cho con nên rắp tâm quyết chí trả thù. Câu " Quân tử trả thù mười năm chưa muộn" không đúng trong nhiều trường hợp. Vì thù thì cũng có nhiều loại như tư thù và quốc thù. Tư thù là mối thù riêng, đôi khi do lòng dạ nhỏ nhen tí hị thìchỉ có kẻ tiểu nhân mới để bụng trả thù thôị Người quân tử nếu có thù thìlà thù lớn, chuyện quốc thùchứ người quân tử hổng có ai wuởn mà đi thùchi ba cái chuyện nhỏ xíu xìu xiụ Nhưng với chàng Thủy Tinh thì lại là ngoại lệ vì đây la `mối thù... hụt vợ Mối thù này to lớn lắm, cần phải trả nên chàng chẳng đợi đến mười năm làm chi kẻo mối thù mục nát. Trái lại, ngay sau khi biết mình là kẻ rớt đài, Thủy Tinh trả thù liền tức khắc. Thế là từ đấy, hàng năm Thuỷ Tinh cứ đem nước xịt. Chàng xịt tưới hạt sen vào hoàng cung, vào thành quách của ông vua thích xem chọi gà làm nước ngập mênh mông, nước dâng tràn ra làng xã làm dân chúng lũ lụt đói kém, ruộng vườn ngập ngụa, lúa má hoa màu chết đuối hết trọi hết trơn.

Truyện Trầu Cau tuy buồn nhưng diễn tả được lòng thủy chung hiếm hoi của người vợ và tình ruột thịt tha thiết vô bờ của hai anh em song sinh. Nhưng đau thương, trớ trêu và liên hệ đến đời thật nhất có lẽ là truyện Gia Đình Cụ Táo.

Truyện rằng, xưa, có một cặp vợ chồng trẻ, rất mực thương yêu nhau nhưng nhà nghèo lắm. Nghèo đến nỗi dù cả hai vất vả làm lụng tối ngày nhưng vẫn không đủ ăn. Gặp lúc mất mùa, dân làng đói kém không ai mướn làm, người chồng buộc lòng để vợ ở nhà, theo đám trai làng đi làm xa để kiếm ăn. Người vợ ở nhà chờ đợi. Nhiều năm sau, người trong làng khăn gói quả mướp trở về nhưng người chồng thì không hề thấy bóng. Người vợ hỏi thăm thì được biết là người chồng đã chết. Sau ba năm thủ tiết thọ tang chồng, khóc lóc xưng cả mắt, người vợ đứng hoài mỏi chân quá thể bèn bước thêm bước nữa. Người chồng thứ hai là một bác thợ săn thiện nghệ, ngày nào cầm cung nỏ ra đi là ngày nấy đem về khi thịt hươu, khi thịt nai, hay ít ra cũng chim rừng, thỏ rừng. Bà vợ được ông chồng thợ săn lấy thịt rừng tẩm bổ cho nên chẳng bao lâu bà mượt mà xinh đẹp bội phần.

Một hôm đang nhâm nhi miếng thịt gà rừng nướng, ướp ngũ vị hương thơm ngon hết biết, bà thấy một người đàn ông gầy ốm tiều tụy ăn mặc rách rưới cầm bị đến trước cửa ăn xin. Vì đã trải cảnh bần hàn nên bà thương người thất thế. Bà bảo ông chờ ở cửa rồi đem mấy chén gạo ra đổ vào chiếc bị cói của ông. Thấy người ăn mày chần chờ chưa muốn đi, bà nghĩ là ông đói, bèn mời vào nhà, xúc một chén cơm và không quên để lên trên mấy miếng thịt rừng thơm phưng phức mời ông ăn. Người ăn xin không ăn, chỉ nhìn chén cơm mà khóc. Thấy ông ăn xin ngồi khóc, động lòng trắc ẩn bà hỏi thăm thân thế. Vết tâm thương khơi động, ông tủi thân vừa quệt nước mắt, nước mũi, thêm cả nước dãi mà rằng :

- Mình không nhận ra tôi thật sao ? Xưa kia, tôi và mình đã là vợ chồng, ăn ở với nhau thật là đầm ấm, nhưng vì nhà nghèo và trời làm đói kém nên tôi phải phiêu bạt quê người tìm sống, hẹn mình khi nào khấm khá thì sẽ trở về. Không may, tôi bị đau ốm mấy năm dài, chẳng làm ăn gì được. Nay, tôi mới tạm khoẻ và nhớ mình qúa, nên tìm về thăm. Về đến đầu làng, hỏi thăm thì biết được là mình nghe tin tôi chết, tang chế cho tôi xong và bây giờ có chồng khác, lại được người chồng tốt, làm ăn khấm khá và mình không khổ sở như xưa nên mừng cho mình. Nhưng vì nhớ mình quá, tôi giả dạng làm kẻ ăn xin, chỉ cốt để nhìn mặt mình một chút rồi đi ngay nhưng vì tình nghĩa vợ chồng vẫn đậm trong lòng nên gặp được mình rồi tôi không dứt ra mà đi ngay được.

Bà vợ nhận ra chồng, hai vợ chồng mừng mừng, tủi tủi. Ôm nhau khóc lóc, kể lể niềm thương nỗi nhớ của bao năm cách biệt. Vừa lúc đó, người chồng sau xách một con nai con vừa đi vừa hát nghêu ngao và ông đang bước vào đầu ngõ. Trong lúc hoảng hốt, người chồng trước sợ vợ mình bị chồng mới nghi oan bèn ngồi ẩn trong đống rơm, bảo vợ phủ một lớp rơm dầy lên người mình và nói:

- Thôi, tôi tạm trốn ở đây, chờ đến lúc nào thấy an toàn, mình đứng ở cửa, giơ tay làm hiệu cho tôi, tôi sẽ ra đi.

Sau khi phủ rơm lên người chồng cũ, người vợ ra cổng đón chồng mới. Ông chồng vui vẻ giơ con nai tơ ngon lành khoe vợ:

- Mình xem này, tối nay nhà ta sẽ có món thịt nai nướng ngon không thể tưởng và ngày mai, buổi chợ, mình sẽ bán được khối tiền.

Nói rồi, ông cầm con nai đi thẳng đến đống rơm mồi lửa nướng. Rơm khô, lửa cháy lan rất mau. Người chồng cũ thương vợ, không muốn vợ bị nghi oan tội ngoại tình nên không chạy ra. Ông quyết định nằm im trong đống rơm, chịu chết. Người vợ thấy người chồng cũ chết cháy thì vô cùng thương cảm, bà bèn nhảy vào đống rơm đang bừng bừng lửa đỏ để cùng chết với ông. Người chồng sau, thấy vợ tự nhiên lại nhảy vào đống rơm tìm cái chết thì thương xót và quá thể kinh hoàng. Vì là thợ rừng nên ông rất nhạy cảm trong mọi tình huống. Do đó, ông thấy ngay cái viễn ảnh của tương lai. Cái tương lai mất bà, đời sống không còn ý nghĩa tí ti nào, vì thế, dù đang đói, ông bỏ cả con nai đang nướng dở, nhảy vào ngọn lửa để cùng chết với bà cho có bầu có bạn.

Sau khi chết, ba linh hồn dắt díu nhau lên kiện Cụ Trời. Đơn kiện ghi rõ rằng tại sao Cụ Trời lại bày chi ra lửa để ba ông bà phải chết phỏng cả da và đòi Cụ Trời bồi thường thiệt hại. Sau khi nghe chuyện, Cụ Trời động lòng thương số phận éo le nghiệt ngã của người vợ, lòng cao thượng hy sinh của người chồng cũ và tình thương vợ vô bờ của người chồng mới nhưng vì gặp lúc ...recession, trong băng trống rỗng, Cụ Trời không có tiền nên họ chẳng được bồi thường xu nào cả. Nhưng Cụ đền bù bằng cách khác. Cụ cho phép ba người được sống chung hoà bình và lại cho họ việc làm để không ai phải bỏ đi xứ người kiếm sống. Từ đó, vợ chồng Táo, hai ông một bà sống với nhau vô cùng hạnh phúc trong mọi căn bếp của gia đình Việt Nam và giữ phần củi lửa cho gia chủ có những bữa cơm ngon lành, bổ khoẻ.

Tha Hương